نا سه‌رو ده‌سیوه دماته‌ری مه‌نویسیۆ
قه‌ست و مه‌نزور نویسه‌ی تارێخو قۆم یان میلله‌تێ یان وه‌ڵاتێ پاسه که موه‌ڕڕخێ مه‌نویساش نیا . باس چانێنه که جه بڕگێوه زه‌مانیه‌نه هۆرامان چينی بیه‌ن پاسه که وه‌ڵاتانێ ته‌ری چا بڕگه‌نه بیێنێ و چه‌نی ئابڕگه‌شانه به‌رده‌ن سه‌ر و چه ده‌سکۆتانێ کۆتێنێ ده‌سو میڵه‌تی و کێ بیه‌نێ باعیس وبانی ئاڵوو گۆڕی ؟
به وه‌شیوه مه‌شیۆم واچم که ئارۆ جه‌ماوه‌ر فره‌ته‌رش مه‌دره‌سه لوان و که‌م وکۆت ویه‌رده‌و میلله‌تان زانۆ وه وه‌نه‌نشه‌وه به‌ڵام پاسه که‌ئه‌شیۆ ویرش چۆ نه‌که‌رده‌نه‌وه.په‌ێ نمونه‌ی تاوم واچم ئێران حکومه‌تێ شاخنشاخی فرێش به‌وێشۆ دیه‌نێ هیچ واختاو هیچوه‌خت خه‌ڵکش جه‌ده‌س و جۆریشانه‌وه نه‌سیانه‌وه.به‌ڵام هه‌میشه ودائیم ئیناچا ویره‌نه که [ته‌ماشاو شۆکه‌تو جه‌لالو جه‌به‌روتو شاکانو ویه‌رده‌و ئیرانی که‌ردێ ئێران چه عه‌زه‌مه‌تێش بیه‌ن ئیتر که‌س مه‌واچۆ ئه‌رێ حه‌زه‌مه‌تش چێش بیه‌ن؟ زۆڵم و جۆری بێ پایان؟ئاگرده وه‌نامیێشه جه ویر که‌ردێنێ ته‌نیا عه‌با زه‌ڕینه‌کێ شاخ و گۆرزه ئاڵتونیه‌که‌و ده‌سیشو تاجه یان تاقیله ئاڵتونیه‌کێ سه‌ری نامۆباره‌کیش و کاخ و کۆشکه‌که‌ش ئینا وه‌روچه‌مانه‌وه ئیتر ویر جه‌سیاچاڵه‌کاش زڕه‌و زه‌نجیر وپاو که‌لپچه کریاکان و شانه‌ی وناوڵینی وڵ کریا و ئه‌وه‌پیکیاوه به‌ته‌نافه و ئه‌سیر و به‌دیلگیریانش دیار نیه‌ن ئاهو نزوله و ئه‌ذا وبابان و زووڕو هه‌تیم کریان و زیڕه‌و ئاهو ناڵه‌و دلێ گۆزڵدانانشان ویر نیه‌ن]
هۆرامان و هۆرامیچ هه‌ر پاسه فره وه‌زعه‌ش چا خاسته‌ری نه‌بیێنه. خاس مه‌زانم که یه‌رێ چوار هه‌زار ساڵێ چیوه‌ڵته‌ری وه‌ڵاتو هۆرامانی بڕێ وه‌ختا سه‌ر به ده‌سه‌ڵاتو بابل ونینه‌وا و بڕێ و بڕێ وه‌ختا حکومه‌تو ڕۆمی بیه‌ن پاسه که بڕێ قه‌واڵێ ئیزیاینێوه به‌زوانی هۆرامی و ڕۆمی نویساینێ که خاک و ئاو ئێ وه‌ڵاتیه که هۆرامانش نامێن دانشان کرها به ئانیشا که ئه‌ره‌نیشتێش بیه‌نێ یانی هۆرامیێ هه‌رچه‌ن پیا خوه‌ش مێ به‌ڵام ڕاسا چامنه‌بیه‌ن .
بڕێ وه‌ختا سه‌ر به حکومه‌تو ده‌سه‌ڵاتدارو ئێرانی. دماته‌ری که‌ئیسلام ئاومه‌ن زهوورش که‌رده‌ن سه‌ر به حکومه‌تو به‌غذا ی ودماته‌ری حکومه‌تو عۆسمانیه‌کان هه‌مدیسان دماته‌ری حکومه‌ته‌کێ ئێرانی و عێراقی تا یاوان ئارۆ هه‌ر ده‌سا وده‌س گێڵان.جا بڕێ وه‌ختان بابۆلیێ ونینه‌وایێ سه‌رکه‌ردێ به‌گێ وئاغێ و سانێشا پێ ده‌س نیشان که‌رده‌ن.بڕێوه‌ختا ده‌ڵوه‌تو ڕۆمی هه‌رپاسه سه‌رکه‌ردێشا پێ مزرناینێره.دماته‌ری حکومه‌تو عۆسامانلیه‌کا. جا که که‌فته‌ن ده‌ه‌سو ئێرانی.حکومه‌تو سه‌ره‌کی ئێرانی جه زه‌مانه و قه‌جه‌ڕه‌کا پێسه دۆرانو عه‌شایری پاسه که‌کاغه‌زو بڵگێ لاو که‌سو کارو برێ که‌ساوه مه‌نێنێ هه‌ڵای. سانێ و ئاغێ و به‌گێ و به‌گله‌رێ و ره‌ئیس عه‌شیره‌تێ ده‌سنیشانێ کریاینێ پێ هۆرامانی.چێ ئالوو گۆڕه‌نه دوێ جه‌نگێ گۆرێ عاله‌مگیرێ ده‌س په‌نه که‌را و قڕڕ وقاتیی گنۆره پاسه که گێڵناوه به‌لو کریان به‌نانه پێ پێخۆرو خه‌ڵکی . به‌ڵام چونکه هۆرامان ساحیبو باخو باخاتێ فره‌ی بیه‌ن که‌مته‌ر ئه‌ۆرایش دیه‌ن ئادێچ جه نعمه‌تو بیی دارو تفاو دارو وه‌زا و....ته‌ری . حکومه‌تو سانه کا هۆرامانی جارو بار جه لاو ده‌لوه‌تو جافه کا و جوانڕۆی که‌فته‌ن وه‌روو هێرشی و جاروبار سانێ هۆرامانی له‌شکه‌ر کێشیشا که‌رده‌ن سه‌رو جافه‌کاو جوانڕوی وه‌ڵاتو هۆرامانی وه‌ڵته‌ر جه ده‌ڵوه‌تو ره‌زاشاخی سه‌ر به ناحیه‌و سنه ی یانی حکومه‌تو ئه‌رده‌ڵانه‌کا بیه‌ن و باج وخه‌راج ده‌رێ ئا حاکی ما بنێ .
وه‌ختێ جه‌نگی عاله‌می دووه‌م ده‌سش په‌نه که‌رده‌بیه‌ن پاسه که ده‌لوه‌تی سه‌ره‌کی ئێرانی دابه‌ش کریابیه‌ن مابێنوو ده‌لوه‌تا رووس وئینگلیزی ئینگلیز ئامه‌بیه‌نه دلێ هۆرامانی وه سانه‌کێ هۆرامانی با به پیای ده‌ڵوه‌تو ئینگلیزی کار ما نیا جه‌نگ ته‌مامیۆ و
وه‌ختێ جه‌نگی عاله‌می دووه‌م ده‌سش په‌نه که‌رده‌بیه‌ن پاسه که ده‌لوه‌تی سه‌ره‌کی ئێرانی دابه‌ش کریابیه‌ن مابێنوو ده‌لوه‌تا رووس وئینگلیزی ئینگلیز ئامه‌بیه‌نه دلێ هۆرامانی وه سانه‌کێ هۆرامانی با به پیای ده‌ڵوه‌تو ئینگلیزی کار ما نیا جه‌نگ ته‌مامیۆ و
تا دماته‌ری که ده‌ڵوه‌تو ره‌زاشاخی پاله‌وی مێ سه‌روکاری گردو ئا سان و به‌گا وئاغا ده‌موده‌زگایشا پێچنۆوه و به ته‌مامی بڕێ خاکۆ هۆرمانی دوباره تائیسه گنۆده‌سو ئێرانی برێ چش گنۆده‌سو ده‌ڵوه‌تو عێراقی که وه‌ختێ دوێ جه‌نگێ گۆری بڕیاوه دماته‌ری تائیسه هه‌ر پاسه مه‌نه‌ن.
به‌ڵام چا دۆرانه‌نه که ته‌مامی دۆنیای خه‌ریک بیه‌ن جه دۆره‌و عه‌شایری به هێمنی ویه‌رده‌ن .و نه‌جاتش بیه‌ن یان به‌ده‌سی گۆره پیاکاش یان به‌ده‌سی حکومه‌تاشا که یاگێ باسو ئێمه نیه‌ن خه‌ڵک ووه‌ڵاتیشا ده‌سکۆتێ فرێش ده‌س گنا پێسه عیلم و سه‌نحه‌ت و پیشه‌سازێ و.....ده‌رس ومه‌دره‌سه و .........
به‌ڵام ئه‌چێ ئاڵوو گۆڕه‌نه هۆرامان چێشش که‌رده‌ن سانه‌کێ هۆرامانی یان ئاغه‌کێ هۆرامانی یان به‌گه‌کێش چێشا که‌رده‌ن پێ هۆرامانی ؟
ئاچننه دانه تفنگ وچه‌که که دڵوه‌تا پێسه ئێران یان عێراق یان روس یان ئینگلیسی داین ده‌سو پیاکا و خانیوه هۆر گێڵانه‌وه پێ میا چه‌ما هۆرامی وهۆرامانی.
بیه‌ن به‌ده‌سه‌ڵات و به باتی ئانه‌یه ئیستیفاذه که‌را جه ده‌رفه‌تی چێشا که‌رده‌ن؟
خه‌ریکێ زۆڵم وسته‌می بیێنێ خه‌ڵکو هۆرامانیشا گرد که‌رده‌ن هه‌روه‌نه و گزیر و پیای وێشا گردشا به‌جارێ چاوسانوه.به گرده به‌هانێوه به‌رتێڵشا جه خه‌ڵکی گرته‌ن ماڵیاتێ قۆرس شا نیان سه‌رو شاناو هاموه‌ڵاتیا هۆرامانیره به جارێ خه‌ڵکشا به‌رده‌ن به بێگاری ژیوای خه‌ڵکیشا که‌رده‌ن به ژاروماری به گرده به‌هانێوه خه‌ڵکشا کۆشتو بڕ که‌رده‌ن جه پیا ماقووڵه‌کاش جه مڵا وشێخاش هه‌تا قازی و زانای ئاینێ یان ئه‌ده‌بدۆسێ وستێنێشا چێرو زه‌برو ئه‌سته‌می یان به ده‌ستی گزیرا دووچارو چاره‌ی ڕه‌شی بیێنێ به‌نیمه‌شه‌و ته‌قه‌شان که‌رده‌ن سه‌رشان و کۆشتێنێشا پاسه که ئارۆ پێ ده‌ردێ واچا تیروۆر ئانێ چ که نه‌تاوانشا هیچ کارێ که‌را به‌ناچار ڕاو وه‌ڵاتا ته‌ری غه‌ریبیشان گرتن وه‌ر و یان لوانێ کرمانشان و تاران و به‌غذا و ئه‌سه‌نبول یان سه‌ره‌و وێشا هۆر گرتن بێنامو نیشان هه‌تا ئارۆ منێنێوه و به حه‌سره‌ت جه غه‌ریبی سه‌ره‌شا نیانه‌وه ....ئینجا به‌گله‌رێ وسانێ هۆرامانی وگزیرێشا تاتاوانشا خه‌ڵکشا سه‌رکیسه که‌رده‌ن جارێ به‌نامێ هه‌رانه‌ی ماڵیاتو هه‌رانشا گرتن جارێ که‌رگانه‌شا جه دانه دانه‌و که‌رگا وجوجه‌له وکه‌ڵه‌بابی گرته‌ن که په‌نه‌شان واته‌ن که‌رگانه سه‌رخه‌رمانشان گرته‌ن جه‌خه‌لکی واته‌نشا گه‌نمانه و باخانه و......تا رادێوه که وه‌ختێ خه‌ڵکی هه‌ژار زه‌ماوه‌ننه‌ش که‌ردێنه ئه‌وه‌ڵ شه‌و سان یان به‌گله‌ر ناسته‌نش ویوه فاڕیۆوه پێ یانه‌و زه‌مای تا سوورانه‌ش چه‌نه گرتێنه یانی ناموسوو خه‌ڵکیشا به‌رده‌ن حتی تا لاو ئانه‌ی ته‌جاوزشا که‌رده‌ن به ناموسو خه‌ڵکی ئیتر چێشان ئاسته‌نه‌وه په‌ێ خه‌ڵکی یان په‌ی هۆرامی وهۆرامانی تا ئاگه‌که تاوانشا و ئیبلیس ویرش چۆ نه‌که‌رده‌نه‌وه ئاذێ شێتان سه‌فه‌تانه ویرشا چۆ که‌رده‌نه وه پێ هه‌ژار که‌رده‌ی فره‌ته‌ری خه‌ڵکی چاولاوه به‌گزادێ یان سانزاذێ به نازوو و نیعمه‌تێ فراوان گۆرێ بیێنێ له‌لێ تایوه‌تێێشا بیێنێ له‌له یانی پیای که زاوڕۆ خانی گۆره که‌رو هه‌روه‌نش بیه‌ن وه‌ختێ یاوێنێ وه‌ختوو وه‌نه‌ێ به یارمه‌تی ده‌ڵوه‌تو ئینگلیسی وده‌ڵوه‌تا وه‌ختی لواینێ ده‌رسشا وه‌نه‌ن و بیێنێ به پیاو ئا وه‌ڵاتا وه‌ختێ زه‌ماوه‌ننه‌شا بیه‌نه خه‌ڵکشا به زۆره ملی به‌رده‌ن چننه مانگێ خزمه‌تشا که‌رده‌ن په‌ی یانه‌و سانا و به‌گله‌را و به زۆر ژه‌نوو کناچه‌شا به‌رده‌ن تا هۆرپڕا وه‌رانوه‌رو ساناوه یان به‌گله‌راوه.
ئیتر کام ده‌رده مه‌نه‌نه که باسش نه‌که‌رو پێتا تا چامنه بیه‌ن مانگه‌و شه ه‌ریوه‌رو بیسی ده‌ڵوه‌ت مێره هۆرامان و به بێته‌قه قۆلبه‌ستێشا که‌را و زۆڵمشا بڕیۆوه .
به‌گله‌رێ تاوێنێ وه‌ختوویش خزمه‌تێ خاس که‌را وه‌ڵاتیشا جه گرده بابه‌تێنه هۆرامانی پێسه وه‌ڵاتا ته‌ری پێشکۆته که‌را چه جه بووارو سه‌نحه‌تی چه‌جه بوارو ئابووری چه جه بوواروو زانستو عیلمی که به‌داخه‌وه هیچ کارێشا نه‌که‌رده‌ن ته‌نیا جه ویرو دیوه‌خانا وێشا نه بیه‌نێ...........
ئیتر کام ده‌رده مه‌نه‌نه که باسش نه‌که‌رو پێتا تا چامنه بیه‌ن مانگه‌و شه ه‌ریوه‌رو بیسی ده‌ڵوه‌ت مێره هۆرامان و به بێته‌قه قۆلبه‌ستێشا که‌را و زۆڵمشا بڕیۆوه .
به‌گله‌رێ تاوێنێ وه‌ختوویش خزمه‌تێ خاس که‌را وه‌ڵاتیشا جه گرده بابه‌تێنه هۆرامانی پێسه وه‌ڵاتا ته‌ری پێشکۆته که‌را چه جه بووارو سه‌نحه‌تی چه‌جه بوارو ئابووری چه جه بوواروو زانستو عیلمی که به‌داخه‌وه هیچ کارێشا نه‌که‌رده‌ن ته‌نیا جه ویرو دیوه‌خانا وێشا نه بیه‌نێ...........
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر