۱۳۹۱ دی ۵, سه‌شنبه

۱۳۹۱ آذر ۲۸, سه‌شنبه

هۆرامان

                            ته‌ئرێخ و هۆرامانی
نا سه‌رو ده‌سیوه‌ دماته‌ری مه‌نویسیۆ
قه‌ست و مه‌نزور نویسه‌ی تارێخو قۆم یان میلله‌تێ یان وه‌ڵاتێ پاسه‌ که‌ موه‌ڕڕخێ  مه‌نویساش نیا . باس چانێنه‌ که‌  جه‌  بڕگێوه‌ زه‌مانیه‌نه‌ هۆرامان چينی بیه‌ن پاسه‌ که‌ وه‌ڵاتانێ ته‌ری چا بڕگه‌نه‌ بیێنێ و چه‌نی ئابڕگه‌شانه‌ به‌رده‌ن سه‌ر و چه‌ ده‌سکۆتانێ کۆتێنێ ده‌سو میڵه‌تی و  کێ بیه‌نێ باعیس وبانی ئاڵوو گۆڕی ؟
به‌ وه‌شیوه‌ مه‌شیۆم واچم که‌ ئارۆ جه‌ماوه‌ر فره‌ته‌رش مه‌دره‌سه‌ لوان و که‌م وکۆت  ویه‌رده‌و میلله‌تان زانۆ وه‌ وه‌نه‌نشه‌وه‌ به‌ڵام پاسه‌ که‌ئه‌شیۆ ویرش چۆ نه‌که‌رده‌نه‌وه.په‌ێ  نمونه‌ی تاوم واچم ئێران حکومه‌تێ شاخنشاخی فرێش به‌وێشۆ دیه‌نێ هیچ واختاو هیچوه‌خت خه‌ڵکش جه‌ده‌س و جۆریشانه‌وه‌ نه‌سیانه‌وه‌.به‌ڵام هه‌میشه‌ ودائیم ئیناچا ویره‌نه‌ که‌ [ته‌ماشاو شۆکه‌تو جه‌لالو جه‌به‌روتو شاکانو ویه‌رده‌و ئیرانی که‌ردێ ئێران چه‌ عه‌زه‌مه‌تێش بیه‌ن ئیتر که‌س مه‌واچۆ ئه‌رێ حه‌زه‌مه‌تش چێش بیه‌ن؟ زۆڵم و جۆری بێ پایان؟ئاگرده‌ وه‌نامیێشه‌ جه‌ ویر که‌ردێنێ ته‌نیا عه‌با زه‌ڕینه‌کێ شاخ و گۆرزه‌ ئاڵتونیه‌که‌و ده‌سیشو  تاجه‌ یان تاقیله‌ ئاڵتونیه‌کێ سه‌ری نامۆباره‌کیش و کاخ و کۆشکه‌که‌ش ئینا وه‌روچه‌مانه‌وه‌ ئیتر ویر جه‌سیاچاڵه‌کاش  زڕه‌و زه‌نجیر وپاو که‌لپچه‌ کریاکان و شانه‌ی وناوڵینی وڵ کریا و ئه‌وه‌پیکیاوه‌ به‌ته‌نافه‌ و ئه‌سیر و به‌دیلگیریانش دیار نیه‌ن ئاهو نزوله‌ و ئه‌ذا وبابان و زووڕو هه‌تیم کریان و زیڕه‌و ئاهو ناڵه‌و دلێ گۆزڵدانانشان ویر نیه‌ن]
هۆرامان و هۆرامیچ هه‌ر پاسه‌ فره‌ وه‌زعه‌ش چا خاسته‌ری نه‌بیێنه. خاس مه‌زانم که یه‌رێ چوار هه‌زار ساڵێ چیوه‌ڵته‌ری وه‌ڵاتو هۆرامانی بڕێ وه‌ختا سه‌ر به‌ ده‌سه‌ڵاتو بابل ونینه‌وا و بڕێ  و بڕێ وه‌ختا حکومه‌تو ڕۆمی بیه‌ن پاسه‌ که‌ بڕێ قه‌واڵێ ئیزیاینێوه‌ به‌زوانی هۆرامی و ڕۆمی نویساینێ که‌ خاک و ئاو ئێ وه‌ڵاتیه‌  که‌ هۆرامانش نامێن دانشان کرها به‌ ئانیشا که‌ ئه‌ره‌نیشتێش بیه‌نێ یانی هۆرامیێ هه‌رچه‌ن  پیا خوه‌ش مێ به‌ڵام ڕاسا چامنه‌بیه‌ن .
بڕێ وه‌ختا سه‌ر به‌ حکومه‌تو ده‌سه‌ڵاتدارو ئێرانی.  دماته‌ری که‌ئیسلام ئاومه‌ن زهوورش که‌رده‌ن سه‌ر به‌ حکومه‌تو به‌غذا ی ودماته‌ری حکومه‌تو عۆسمانیه‌کان   هه‌مدیسان دماته‌ری حکومه‌ته‌کێ ئێرانی  و عێراقی تا یاوان ئارۆ هه‌ر ده‌سا وده‌س گێڵان.جا بڕێ وه‌ختان بابۆلیێ ونینه‌وایێ سه‌رکه‌ردێ  به‌گێ وئاغێ و سانێشا پێ ده‌س نیشان که‌رده‌ن.بڕێوه‌ختا ده‌ڵوه‌تو ڕۆمی هه‌رپاسه‌ سه‌رکه‌ردێشا پێ مزرناینێره‌.دماته‌ری حکومه‌تو عۆسامانلیه‌کا. جا که‌ که‌فته‌ن ده‌ه‌سو ئێرانی.حکومه‌تو سه‌ره‌کی ئێرانی  جه‌ زه‌مانه‌ و قه‌جه‌ڕه‌کا پێسه‌ دۆرانو عه‌شایری پاسه‌ که‌کاغه‌زو بڵگێ لاو که‌سو کارو برێ که‌ساوه‌ مه‌نێنێ هه‌ڵای. سانێ و ئاغێ و به‌گێ و به‌گله‌رێ و ره‌ئیس عه‌شیره‌تێ ده‌سنیشانێ کریاینێ پێ هۆرامانی.چێ ئالوو گۆڕه‌نه‌ دوێ جه‌نگێ گۆرێ عاله‌مگیرێ ده‌س په‌نه‌ که‌را و قڕڕ وقاتیی گنۆره‌ پاسه‌ که‌ گێڵناوه‌ به‌لو کریان به‌نانه‌ پێ پێخۆرو خه‌ڵکی . به‌ڵام چونکه‌ هۆرامان ساحیبو باخو باخاتێ فره‌ی بیه‌ن که‌مته‌ر ئه‌ۆرایش دیه‌ن ئادێچ جه‌ نعمه‌تو  بیی دارو تفاو دارو وه‌زا و....ته‌ری .  حکومه‌تو سانه‌ کا  هۆرامانی جارو بار جه‌ لاو ده‌لوه‌تو جافه‌ کا و جوانڕۆی که‌فته‌ن وه‌روو هێرشی و جاروبار سانێ هۆرامانی له‌شکه‌ر کێشیشا که‌رده‌ن سه‌رو جافه‌کاو جوانڕوی وه‌ڵاتو هۆرامانی وه‌ڵته‌ر جه‌ ده‌ڵوه‌تو ره‌زاشاخی سه‌ر به‌ ناحیه‌و سنه‌ ی یانی حکومه‌تو ئه‌رده‌ڵانه‌کا بیه‌ن و باج وخه‌راج ده‌رێ ئا حاکی ما بنێ .
وه‌ختێ جه‌نگی عاله‌می دووه‌م ده‌سش په‌نه‌ که‌رده‌بیه‌ن پاسه‌ که‌ ده‌لوه‌تی سه‌ره‌کی ئێرانی دابه‌ش کریابیه‌ن مابێنوو ده‌لوه‌تا رووس وئینگلیزی ئینگلیز ئامه‌بیه‌نه‌ دلێ هۆرامانی وه‌ سانه‌کێ هۆرامانی با به‌ پیای ده‌ڵوه‌تو ئینگلیزی   کار ما نیا جه‌نگ ته‌مامیۆ و
تا دماته‌ری که‌ ده‌ڵوه‌تو ره‌زاشاخی پاله‌وی مێ سه‌روکاری گردو ئا سان و به‌گا وئاغا ده‌موده‌زگایشا پێچنۆوه‌ و به‌ ته‌مامی بڕێ خاکۆ هۆرمانی دوباره‌ تائیسه‌ گنۆده‌سو ئێرانی برێ چش گنۆده‌سو ده‌ڵوه‌تو عێراقی که‌ وه‌ختێ دوێ جه‌نگێ گۆری بڕیاوه‌ دماته‌ری تائیسه‌ هه‌ر پاسه‌ مه‌نه‌ن.
به‌ڵام چا دۆرانه‌نه‌ که‌ ته‌مامی دۆنیای خه‌ریک بیه‌ن جه‌ دۆره‌و عه‌شایری   به‌ هێمنی ویه‌رده‌ن .و نه‌جاتش بیه‌ن یان به‌ده‌سی گۆره‌ پیاکاش یان به‌ده‌سی حکومه‌تاشا که‌ یاگێ باسو ئێمه‌ نیه‌ن خه‌ڵک ووه‌ڵاتیشا ده‌سکۆتێ فرێش ده‌س گنا پێسه‌ عیلم و سه‌نحه‌ت و پیشه‌سازێ و.....ده‌رس ومه‌دره‌سه‌ و .........
به‌ڵام ئه‌چێ ئاڵوو گۆڕه‌نه‌ هۆرامان چێشش که‌رده‌ن سانه‌کێ هۆرامانی یان ئاغه‌کێ هۆرامانی یان به‌گه‌کێش چێشا که‌رده‌ن پێ هۆرامانی ؟
ئاچننه‌ دانه‌ تفنگ وچه‌که‌ که‌ دڵوه‌تا پێسه‌ ئێران یان عێراق یان روس یان ئینگلیسی داین ده‌سو پیاکا و خانیوه‌ هۆر گێڵانه‌وه‌ پێ میا چه‌ما هۆرامی وهۆرامانی.
بیه‌ن به‌ده‌سه‌ڵات و به‌ باتی ئانه‌یه‌ ئیستیفاذه‌ که‌را جه‌ ده‌رفه‌تی چێشا که‌رده‌ن؟
خه‌ریکێ زۆڵم وسته‌می بیێنێ خه‌ڵکو هۆرامانیشا گرد که‌رده‌ن هه‌روه‌نه‌ و گزیر و پیای وێشا گردشا به‌جارێ چاوسانوه‌.به‌ گرده‌ به‌هانێوه‌ به‌رتێڵشا جه‌ خه‌ڵکی گرته‌ن ماڵیاتێ قۆرس شا نیان سه‌رو شاناو هاموه‌ڵاتیا هۆرامانیره‌ به‌ جارێ خه‌ڵکشا به‌رده‌ن به‌ بێگاری ژیوای خه‌ڵکیشا که‌رده‌ن به‌ ژاروماری به‌ گرده‌ به‌هانێوه‌ خه‌ڵکشا کۆشتو بڕ که‌رده‌ن جه‌ پیا ماقووڵه‌کاش  جه‌ مڵا وشێخاش هه‌تا قازی و زانای ئاینێ یان ئه‌ده‌بدۆسێ وستێنێشا چێرو زه‌برو ئه‌سته‌می یان  به‌ ده‌ستی گزیرا دووچارو چاره‌ی ڕه‌شی  بیێنێ به‌نیمه‌شه‌و ته‌قه‌شان که‌رده‌ن سه‌رشان و کۆشتێنێشا پاسه‌ که‌ ئارۆ پێ ده‌ردێ واچا تیروۆر ئانێ چ که‌ نه‌تاوانشا هیچ کارێ که‌را به‌ناچار ڕاو وه‌ڵاتا ته‌ری غه‌ریبیشان گرتن وه‌ر و یان لوانێ کرمانشان و تاران و به‌غذا و ئه‌سه‌نبول یان سه‌ره‌و وێشا هۆر گرتن بێنامو نیشان هه‌تا ئارۆ منێنێوه‌ و به‌ حه‌سره‌ت جه‌ غه‌ریبی سه‌ره‌شا نیانه‌وه‌ ....ئینجا به‌گله‌رێ وسانێ هۆرامانی وگزیرێشا تاتاوانشا خه‌ڵکشا سه‌رکیسه‌ که‌رده‌ن جارێ به‌نامێ هه‌رانه‌ی ماڵیاتو هه‌رانشا گرتن جارێ که‌رگانه‌شا جه‌ دانه‌ دانه‌و که‌رگا وجوجه‌له‌ وکه‌ڵه‌بابی گرته‌ن که‌ په‌نه‌شان واته‌ن که‌رگانه‌  سه‌رخه‌رمانشان گرته‌ن جه‌خه‌لکی واته‌نشا گه‌نمانه‌ و باخانه‌ و......تا رادێوه‌ که‌ وه‌ختێ خه‌ڵکی هه‌ژار زه‌ماوه‌ننه‌ش که‌ردێنه‌ ئه‌وه‌ڵ شه‌و سان یان به‌گله‌ر ناسته‌نش ویوه‌ فاڕیۆوه‌ پێ یانه‌و زه‌مای تا سوورانه‌ش چه‌نه‌ گرتێنه‌ یانی ناموسوو خه‌ڵکیشا به‌رده‌ن حتی تا لاو ئانه‌ی  ته‌جاوزشا که‌رده‌ن به‌ ناموسو خه‌ڵکی ئیتر چێشان ئاسته‌نه‌وه‌ په‌ێ خه‌ڵکی یان په‌ی هۆرامی وهۆرامانی تا ئاگه‌که‌ تاوانشا و ئیبلیس ویرش چۆ نه‌که‌رده‌نه‌وه‌ ئاذێ  شێتان سه‌فه‌تانه‌ ویرشا چۆ که‌رده‌نه‌ وه‌ پێ هه‌ژار که‌رده‌ی فره‌ته‌ری خه‌ڵکی چاولاوه‌ به‌گزادێ یان سانزاذێ به‌ نازوو و نیعمه‌تێ فراوان گۆرێ بیێنێ له‌لێ تایوه‌تێێشا بیێنێ له‌له‌ یانی پیای که‌ زاوڕۆ خانی گۆره‌ که‌رو هه‌روه‌نش بیه‌ن وه‌ختێ یاوێنێ وه‌ختوو وه‌نه‌ێ به‌ یارمه‌تی ده‌ڵوه‌تو ئینگلیسی وده‌ڵوه‌تا وه‌ختی لواینێ ده‌رسشا وه‌نه‌ن و بیێنێ به‌ پیاو ئا وه‌ڵاتا وه‌ختێ زه‌ماوه‌ننه‌شا بیه‌نه‌ خه‌ڵکشا به‌ زۆره‌ ملی به‌رده‌ن چننه‌ مانگێ خزمه‌تشا که‌رده‌ن په‌ی یانه‌و سانا و به‌گله‌را و به‌ زۆر   ژه‌نوو کناچه‌شا به‌رده‌ن تا هۆرپڕا وه‌رانوه‌رو ساناوه‌ یان به‌گله‌راوه‌.
ئیتر کام ده‌رده‌ مه‌نه‌نه‌ که‌ باسش نه‌که‌رو پێتا تا چامنه‌ بیه‌ن مانگه‌و شه ه‌ریوه‌رو بیسی ده‌ڵوه‌ت مێره‌ هۆرامان و به‌ بێته‌قه‌ قۆلبه‌ستێشا  که‌را و زۆڵمشا بڕیۆوه‌ .
به‌گله‌رێ تاوێنێ وه‌ختوویش خزمه‌تێ خاس که‌را وه‌ڵاتیشا  جه‌ گرده‌ بابه‌تێنه‌ هۆرامانی پێسه‌ وه‌ڵاتا ته‌ری پێشکۆته‌ که‌را چه‌ جه‌ بووارو سه‌نحه‌تی چه‌جه‌ بوارو ئابووری چه‌ جه‌ بوواروو زانستو عیلمی که‌ به‌داخه‌وه‌ هیچ کارێشا نه‌که‌رده‌ن ته‌نیا جه‌ ویرو دیوه‌خانا وێشا نه‌ بیه‌نێ...........         


۱۳۹۱ آذر ۲۳, پنجشنبه

قیامت    ئاخر زه‌مان
يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
سورة الأعراف
الآية رقم 187
ترتيب السورة 7

ڕه‌نگه‌ن  نامێ قۆم و مایا تا ئه‌ژنیه‌ بۆ که‌ 313 ساڵێ وه‌ڵته‌ر جه‌ میلادو حه‌زره‌تو عیسای سڵامش وه‌نه‌  جه‌ ئامریکای ناوه‌ڕاسه‌نه‌ ژیوایبیێنێ پاسه‌ که‌ جه‌ ته‌ئریخو ئاذیشانه‌ نویسیان ئێساڵ21/12/2012 ساڵێن که‌ دۆنیا  ته‌مامیۆ.به‌ڵام ئێ میلله‌ته‌ پێسه‌ میڵه‌تانێ ته‌ر که‌ وه‌ڵته‌ر چاذیشا به‌ عه‌زاب و خوای گۆرێ نابۆدێ بیێنێ .هه‌ر پا سه‌ره‌نجامه‌ فۆتیاینێ که‌ په‌ی که‌سی تائیسه‌ مه‌علووم نه‌بیه‌ن چه‌نی جه‌ بێن شیێنێ.؟ئێ  قۆمه‌ یانی قۆم و مایای ته‌ئرێخێشا وه‌ش که‌رده‌ن که‌ هه‌تا ئارۆ ده‌وامش هه‌ن ئیتر ته‌مامیۆ به‌ڵام  به‌ داخه‌وه‌ وێشا وه‌ڵته‌ر جه‌ ته‌ئرێخه‌کێشا که‌ نیانشانه‌ره‌ جه‌ بێن شێنێ.ئێقۆمه‌ واته‌نشا که‌ دۆنیاساله‌و ئێساڵی
21 و مانگه‌و دسامبری ‌ ته‌ئرێخش ته‌مامیۆ  پێ بابه‌تیوه‌  که‌سانێ فریوکارێ  و درۆزنێ چێ مه‌سه‌لێ سوئی ئیستیفاذه‌ شا که‌رده‌ن به‌ قه‌ست یان ناقه‌ست په‌ێ ته‌رسنای خه‌ڵکی عه‌وامی.
هه‌ر پاسه‌ ئارۆ  فره‌ جه‌ ده‌ڵوه‌تا خه‌ڵکشا پاسه‌ باوه‌ڕ که‌رۆ که‌ حه‌رێقه‌تی دۆنیا ته‌مامیۆ جه‌ ئۆروپاو ئامریکا و روس خه‌ڵک ده‌س به‌کار بیه‌ن پێ همار که‌ردێ وارده‌مه‌نی به‌راسی ته‌رساینێ.
تاڕادێوه‌ ناسا  سازمانو هه‌وای ئه‌مریکای خه‌ریکا دڵوه‌شی خه‌ڵکی دۆوه‌ که‌ راس نیا.
جه‌ تۆرکیه‌ خه‌ڵکو پاسه‌ شا ئه‌ژنیه‌ن که‌ دوێ ده‌گای جه‌ تۆرکیه‌نه‌  یاگێوه‌ ئه‌منێنێ چونکه‌ ئاسمانه‌ره‌ ته‌وه‌نی وارا ملو زه‌مینیره‌ وه‌رو ئانه‌یه‌ خه‌ڵک لوان ئا گه‌ پێ زمسانه‌نه‌ چاره‌شا هۆرداینه‌  تا پاس ه‌وێشا واچآ  پارێزیا .
یاذو  بۆمبارده‌مانو عێراقی گنمێوه‌ که‌ خه‌ڵک لوێ ویمیری  تا وێش پارێزنۆ.
وه‌ختێ حه‌زره‌تو ره‌سولی سڵامش وه‌نه‌ قێد وحه‌یاتی نه‌  بێ پرسیارشا چۆ که‌رده‌بێ چا وه‌ختو سه‌عاتیه‌ یانی قیامه‌ت که‌یا؟ کێ مێ؟
حه‌زره‌ت جه‌ لاو خوای گۆرێوه‌ وڵامش پێ مێ 
سۆئاله‌ت چه‌نه‌ په‌رسا جه‌ وه‌ختو ساعه‌ت و قیامه‌تی واچه‌شا په‌نه‌ ئینه‌ ئینا عیلم و قۆره‌تو خوای گۆرێنه‌ هه‌روه‌خت گه‌ره‌کش بۆ مارۆش وه‌ره‌وه‌ پێتا به‌ ڵام فره‌ ته‌رو خه‌ڵکی مه‌زانۆ
ئیته‌ چێش بی میله‌تێ که‌ ویش وه‌ڵته‌ری  شایه‌د به‌ عه‌زابو خوای جه‌ بێن شیه‌ن وه‌خت وساعه‌تشا نیانه‌ره‌ ؟
به‌ ڕاو من ئانێ که‌ ئیمانشا نه‌ به‌خوای گۆره‌ی هه‌ن نه‌ به‌ قیامه‌تی نه‌ به‌ هیچ جۆره‌ مه‌عنه‌وییه‌تێ باوه‌ڕشا هه‌ن هه‌میشه‌ شۆره‌تێ شایعێ پێسینێ وزانێره‌ په‌ی چێشی ؟
چه‌ قازانجێش ئینا چه‌نه‌ چێ خه‌به‌ره‌ دروا و چێ ته‌رسو له‌رزا که‌ وزا دڵێ خه‌ڵکی چه‌ ئیستیفاده‌ی به‌را؟
من پاسه‌ زانو ئینه‌ به‌ قه‌ست پێسه‌ که‌را تا وه‌ختێ ئا ساعه‌ته‌ که‌ وه‌ڵته‌ری واته‌نشا خه‌ڵکی وه‌ختێ مه‌ێ وه‌ره‌وه‌ و راست نیا و هیچ نمه‌بۆ ئیتر ئیمانو خه‌ڵکو به‌  ئا واته‌ وۆتارا که‌ دلێ قۆرئانی یان کتێبه‌ ئاسمانیه‌کانه‌ خه‌به‌رش دریان زه‌عیف بۆ ئیتر ئیمانشا جه‌ ده‌س مه‌ذا جا .
کێ ئیستیفاذه‌ که‌رۆ؟
مه‌علوما که‌ هه‌ر ئانێ که‌ ئێ خه‌به‌ر دروا دان به‌ خه‌ڵکی قازانجشا چانه‌نه‌ تا خه‌ڵک باوه‌ڕش نمه‌مانۆ به‌ دینی و به‌خوای تا ئاذێ به‌ ڕاحه‌تی خه‌ڵکی که‌را به‌ هه‌روه‌نه‌ و به‌به‌رده‌  ئیتر خه‌ڵک نه‌ باوه‌ڕش به‌ ته‌قوا و خوا ته‌رسی و عه‌داڵه‌ت و قیامه‌ت و.............نه‌مانو جا خه‌ڵک بۆ به‌ پێسه‌ و حه‌شیمه‌تی په‌ێ ئاذیشا خاس له‌وه‌ڕناشا و پێسه‌ وه‌رگی دماته‌ری خاس  خاسی با به‌ نه‌چیرشا  و دۆشاشا ئیتر خه‌ڵک پێسه‌ن‌ هه‌روه‌نه‌ی .  پێسه‌ گاوێ خاس شۆتش و گۆشتش و پۆسش بۆ په‌ی ساحیبیش .
به‌ڵام په‌ێ ئینسانی مۆسڵمانی قیامه‌ت حه‌قیقه‌تا هه‌روه‌خت  خوای گۆره‌ ئیرادش که‌رۆ مه‌ی وه‌رو ئانه‌ی هه‌تا ئا وه‌خته‌ ئینسان کۆشش ئانه‌ن که‌ هه‌رچی فره‌ته‌ر  ئه‌عماڵی خاس و کرده‌وێ خاسێ  وعیباده‌تێ فره‌ که‌رۆ به‌تۆشه‌ و جه‌ کرده‌وه‌خراپه‌کاش په‌شیمان بۆۆوه‌ و تۆبه‌ که‌رۆ که‌  دماته‌ری وه‌ختێ ئا ساعه‌ته‌ ئامه‌ وه‌ره‌وه‌ ئیتر به‌ره‌ وتۆبه‌ی بینیۆ.
جا ئینسانی مۆسڵمان گاڵته‌ش مێ پێ قه‌پ وقاڵیه‌ که‌ جه‌ لاو بڕێ ئینسانێ بێ باوه‌ڕ و بێ ئیمان و درۆزنی وه‌ش کریا ئیسه‌ با ئاذێ خووا و گاڵته شا وه‌نه‌ بێ به‌ ڵام ئاوه‌خته‌ که‌ وه‌ختی به‌ ڕاسی قیامه‌ت ئاما وه‌ره‌وه‌ ئیتر  وه‌خت ته‌مامیۆ با زانم کێ خوۆ چا ساعه‌ته‌نه‌ کێ راسش واته‌ن وه‌ڵته‌ری ئیتر ده‌رفه‌تشا پێ مه‌مه‌نۆ ته‌مامۆ ژیوایشا به‌ خه‌سار لوان.
به‌ڵآم چێوێ ته‌ر ڕنگا دڵوه‌تێ گه‌ره‌کش بۆ به‌مێ زه‌ڕڕه‌یه‌ تاقی که‌رهۆوه‌ یانچێوێ چامنه‌ که‌ وه‌ڵته‌ری پێ جۆره‌ به‌ ته‌مامی دۆنیای ئاگاداری دۆ که‌ ئامادێ با نه‌وایا چێوێ کریۆ. یانچێوێ قۆمیۆ پێسه‌ 11 دیسامبرو ....

۱۳۹۱ آذر ۲۰, دوشنبه

ئازاذی  یانیچێش چێشا چه‌نی به‌ده‌س مه‌ێ؟ ڕاساچامنه‌نه‌ که‌ باسش چۆ که‌را؟ئه‌رێ هه‌ر ئازاذی هه‌ن  پاسه‌ که‌ دڵمان ئینا پۆوه‌  به‌ دی مه‌ی یان نا؟

کلێمێ ئازاذی  کلیمێوه‌نه‌  فره‌ شیرینه‌ پێسه‌ هه‌نگوینی چه‌نی مه‌شی   ومێشولێ ومرۆچێ هه‌ر جه‌ دوره‌وه‌ شێتێش با و به‌ په‌له‌ په‌ل هاجێ با وێشا وزا دلێ گرده‌ گه‌رداوێ تا وێشا یاونا په‌نه‌ش وه‌ختێ  یاوێ لاش و ئه ن ‌گوسته‌شا ئاسته‌ره‌ تا کلکێ جه‌ ڕینگاڵه‌ زێرینه‌کێش وه‌رگێرا و نیاش سه‌رو زوانی چه‌شاش به‌ڵام ئه‌ێ دڵی غافڵ ئیتر ئه‌نگوسته‌ چه‌سپیۆ پۆره‌شه‌ره‌ تا به‌ ده‌ستێ ته‌ری ته‌قه‌لا که‌رۆ ئه‌و ده‌سته‌که‌ی نه‌جات دۆنه‌ ئه‌ویچ لکۆ پۆره‌شه‌ره‌ و یه‌واش یه‌واش پیسه‌ چه‌سپو مڵه‌ێ که‌ تلیان دۆرو پله‌ مه‌ژگێره‌ مڵه‌ێ بێ خه‌بهر‌ چه‌نی ملو سه‌رشه‌ره‌ تایاو به‌ پله‌ مه‌ژگه‌ی ئیتر بۆ دامیه‌وه‌ و وه‌رش مه‌ذۆ تا ......
ئینجا ئاهنگوینه‌ فره‌ شیرینیچه‌ هه‌رپاسه‌ هه‌ر مه‌شو مرۆچێوه‌ که‌ ملو تا ده‌میش چه‌نه‌ شیرین که‌رۆنه‌ تلیۆ به‌ ده‌سو پا‌شه‌ره‌ ئیتر وه‌رش مه‌ذۆ تا......
به‌ ڕاوو من ئازاذی چامنه‌نه‌
من تابه‌ئارۆ فره‌ که‌سا په‌رسانم ئه‌رێ ڕاو جه‌نابیتا وه‌رانوه‌ر به‌چێوه‌ی پێسه‌ ئازاذی چێشا ؟ جواشان دانه‌وه‌ په‌نه‌م که‌ جێوه‌ی چامنه‌ که‌ خه‌ڵک باسش چۆ که‌رۆ یان گۆمانش چۆوه‌ که‌رۆوه‌ راس نیا وجوذی خارجیش نیا
وه‌ختێ  که‌لیمێ ئازاذی  که‌فته‌ گۆشت راسۆ خۆ ویر جه‌ په‌له‌وه‌رێکه‌ریوه‌ که‌ قه‌فه‌سه‌نه‌ داش شه‌قه‌و بالی وفڕڕه‌ش که‌رد و لوا...........
شنێوه‌ وا مه‌ێ هه‌ست که‌ری ئینای سه‌رو هۆراوه‌ باڵێ گیریوه‌ هه‌ست که‌ری فره‌ وه‌شتا ئازاذه‌نی یانی....
 به‌ ڵام با‌ نه‌ختێ بلم سه‌رو باسه‌کێره‌ چا وه‌ختێره‌ که‌ زاوڕۆ به‌دۆنیا مه‌ێ کارما به‌ وه‌ڵته‌ریش نیا  زو  دماو ئانه‌ی نه‌ختی شۆریا و ته‌میش کریاوه‌  پێچاش هۆلویره‌ وسیپاڵێ کریا وه‌رش هه‌ر جه‌ ئه‌وه‌ڵ ڕوه‌وه‌ ئینه‌ یه‌که‌م چێوا که‌ ئازاذی ئا زاورۆیه‌  که‌م که‌رۆوه‌...جا خاس ته‌ماشا فه‌رماودێ زاوڕۆ گره‌وو دڵش نیا سیپاڵێ کریا وه‌رش به‌ڵام  به‌ ئیجباری ئه‌شیۆم سیپاڵش کرێۆنه‌ وه‌رش په‌ی پارێزنای جه‌ وه‌رانوه‌رو سه‌ردا وگه‌رما و ....چێوانه‌ێ ته‌ری
ئینه‌ ئه‌وه‌ڵ ڕۆ که‌م که‌ردێ ئازاذیه‌کانا جا ورده‌ ورده‌ که‌ گۆره‌ته‌ری بی ڕاش په‌ی نریۆره‌ که‌ ئایا کؤڕا یان کناچێ و جۆرو سیپاڵه‌کاشا جیا کریۆوه‌ کرده‌وه‌ێ جیاکارێشا نیشانه‌ دریا جه‌ پۆشته‌ بیێ جه‌ هۆرزه‌و ئه‌ره‌نیشتی و کرده‌وه‌ جیاجیاکا جیا کریاوه‌ .ئینه‌ دوباره‌ قۆڵ به‌ستێ ته‌ری که‌ ئازاذیه‌کاجه‌ ئێ به‌نی به‌شه‌ریه‌ که‌م که‌رۆوه‌ تا که‌ گۆره‌ بۆ هه‌ر پاسه‌ دانه‌ دانه‌ دانه‌و خه‌نجیره‌کا زیاته‌ری بۆ تاوه‌ختێ مرۆ هه‌ر به‌رده‌واما .
هه‌ر دانێ چا سیلسیله‌و زه‌نجیرا یوه‌ به‌نامێ قانون و یاسا و یوه‌ به‌ نامێ کۆلتور یوه‌ به‌نامێ  ئادابو هۆرزو نیشتی و ڕه‌سم و ڕسومو ودینو ........ئیلا ئاخر
جا زاناما که‌ تائیسه‌ ئیتر ئازاذی پاسه‌ که‌ مانایوه‌ نامه‌فهومه‌ ئینا دلێ دڵیمانه‌نه‌ وجودی خارجیش نیا.
بابێمی سه‌رو باسه‌که‌ی وه‌رانوه‌رو ئازاذی  پێسه‌ ئازاذی به‌رد ێوه‌ یان به‌ هۆرامی هه‌روه‌نێووه‌ یان به‌دیل گیریایوه.‌
من چێنه‌ ئێ باسه‌یه‌  به‌جۆرێته‌ری شی که‌رونه‌وه‌.ئێمه‌ به‌نام مۆسڵمانێنم و گردێما زانم تا بڕێ ته‌ئرێخو ئیسلامی که‌ چه‌نی ده‌سش په‌نه‌ که‌رد و تا یاوا  به‌ ئارۆ.........
خاسا
گردێما نامێ بیلالی حه‌به‌شیما ئه‌ژنێنه‌ که‌ کابرایێ هه‌روه‌نه‌ بێ جه‌ ئه‌وه‌ڵ دۆرانو ئیسلامینه‌ ئیمانش ئاورد ساحیبه‌ که‌ش ته‌وه‌نی گۆرێش نیای سه‌رو سینه‌ێش و گرده‌ جۆرێ ئازارش دا تا هۆر گێڵۆوه‌ په‌نه‌ش وات ئه‌گه‌ر ده‌س جه‌ ئێ دینه‌ تازه‌یه‌ باری ئازاذیت په‌نه‌ مه‌ذۆنه‌ ده‌ستش ناست تا حه‌زره‌تو ئه‌بوبه‌کری به‌ زه‌ڕ ئه‌ستشه‌وه‌ و ئازاذش که‌رد  و چه‌نی ماباقی مۆسڵمانان پێسه‌ برای ژیوا فره‌ قێر و حه‌رمه‌تیچش به‌ده‌س ئاورد زیاته‌ر جه‌ ئازاذێش هه‌ر پاسه‌
وه‌رانوه‌ر به‌ بیلالی گردێما زانم که‌ هه‌روه‌نێ ته‌ری ڕه‌ش پۆس بێ نامێش وه‌حشی بێ هه‌روه‌نه‌و ژه‌نه‌و ئبوسفیانی بێ وه‌ختێ جه‌ یۆ جه‌ جه‌نگه‌کانه‌ ئه‌بو له‌هه‌ب کۆشیۆ کناچه‌کێش که‌ ژه‌نه‌ وئه‌بو سفیانی بۆ به‌ وه‌حشی هه‌روه‌نێش واچو که‌ جه‌ نێزه‌ فڕه‌داینه‌ فره‌ فره‌ مه‌هارتێ خاسش بیه‌ن ئه‌ر تاوی حه‌زره‌تو حه‌مزه‌ی مامۆ حه‌زره‌تو مۆحه‌ممه‌دی (سه‌لله‌ڵاو عه‌له‌ یهی وه‌سه‌له‌م)کۆشینه‌ پێم ئازاذی دۆنه‌ په‌نه‌ و هه‌رپاسه‌ زه‌ڕو زیوه‌ی فره‌ .....
 تا لێ یۆ جه‌ جه‌نگه‌کانه‌ حه‌زره‌تو حه‌مزه‌ی به‌ده‌س ئاذی شه‌هید بوۆ ژه‌نه‌و ئه‌بوسفیانی ئازادیش په‌نه‌ دۆ پاسه‌ که‌ قۆڵش دابیه‌ن وه‌ڵته‌ری په‌نه‌ش چه‌نی بڕێ زه‌ڕی
سه‌وای  سه‌حبێ زوو وه‌حشی مێزه‌ره‌ وئازاذی پێچۆوه‌ و لیباسێ پیانێ که‌رۆنه‌ و پاسه‌ که‌ عه‌ره‌بێ باوشا بیه‌ن گرده‌ ڕوێ په‌ێ پیلان به‌سته‌ی وه‌رانوه‌رو مۆسڵمانانه‌ ئه‌ره‌نیشته‌شا بیه‌ن وه‌حشی پیسه‌ پیای ئازاذ وحری ملو جا نیشوره‌ گرد  چه‌مێشا پڕا تۆقه‌و سه‌رێشا واچا ئه‌رێ کابرای هه‌روه‌نه‌ی ڕه‌ش چێنه‌ دلێ پیا ماقوڵانه‌ چێش که‌ری""""
ئاذیچ ته‌رێق بۆوه‌ سه‌ره‌ ئازۆره‌ به‌سه‌رشۆڕی جه‌ماعه‌ته‌کی ئازۆ جیا دلێ شارو مه‌کێنه‌ یاوو هه‌رکه‌سی به‌ئه‌نگووسه‌ نیشانه‌و یۆترینی شا دا و واچا ئاها ئینه‌ هه‌روه‌نه‌که و فڵانێێه‌ن . ئا ئه‌پێ جۆره‌ وه‌حشی هه‌روه‌نه‌یه‌که‌و جارانیش په‌نه‌ ڕاحه‌ته‌ر ووه‌شته‌ری بیه‌ن تا وه‌ختێ مه‌رۆ هه‌ر ئائازارێ چه‌نیش بۆ هه‌رچه‌ننه‌ وه‌ختێ سۆپاو ئیسلامی شارو مه‌که‌ی فه‌تح که‌رۆ بیلال لاو ره‌سولی وه‌ سڵامش وه‌نه‌ بۆ ته‌قازاو عه‌فوێش که‌رو بۆ به‌ واسیته‌ به‌ڵام هه‌تائاڕۆ مه‌رد هه‌ر وه‌روێشه‌نه‌ ورته‌ش ئه‌ی واێ مه‌ردێ خاسته‌را چێ وه‌زعیه‌تیه‌ جه‌ تیرو تانه‌ وته‌شه‌ری که‌ هه‌رساتێوه‌ش گۆڕه‌و شوارێوا.....
به‌ڵام چاولاوه‌ ته‌ماشا که‌رم که‌ بیلال دلێ مه‌دینێنه‌ گه‌شه‌ که‌رۆ بۆ به‌ وه‌شه‌ ویسو ڕه‌سولی سڵامش وه‌نه‌ بۆ بۆ به‌  مۆئزنی تایوه‌تی ئه‌شیۆم زانم ئه‌ مۆئزین یان بانگ واچ
چا دۆرانه‌نه‌ پێسه‌ بیه‌نه‌ ڕادیۆ وتله‌ویزیونو ئارۆی  که‌سێ که‌ په‌نج وه‌خته‌ خه‌ڵک به‌ ده‌نگیش مه‌لا پێ مزگی جه‌مێ باوه‌ په‌ی گۆره‌ ته‌رین مه‌راسمی مه‌ذهه‌بی مۆسڵمانا جه‌ ڕۆنه‌
که‌س  وردیته‌ر جه‌ وێش مه‌زانۆش پاسه‌ که‌ ڕه‌نگه‌ وپۆسته‌کێش ڕه‌شه‌ بیێنه‌ که‌س به‌ ره‌شش مه‌زانۆ وه‌ڵته‌ری هه‌روه‌نه‌ بیه‌ن به‌ڵام گرده‌ مۆسڵمانێ ئاره‌زوش بیه‌ن که‌ به‌یاگێ ئاذی بیایا ئانه‌ ئازاذی وه‌حشی چاولا وه‌ جه‌ دۆنیا ودۆنیا په‌ره‌ستا ئینه‌ ئازاذی بیلالی جه‌ دلێ دۆنیا و خوذا په‌ره‌ستا ئیتر قه‌زاوه‌ت وداوه‌ری به‌ وێتا
جا مێمێ وه‌ ئارۆ دۆنیا و ئارۆ غه‌رب یان ئۆروپا و ئامریکاو  بریتانیای که‌ یه‌که‌م وه‌لاته‌کێ ئازدێنێ جه‌ دۆنیانه‌ زانم ئازذیه‌که‌شا چه‌نینا ڕاسا؟
هاووه‌ڵاتێێ ئه‌چێ وه‌ڵاتانه‌ چه‌نیا ئازاذیه‌کاشا؟
ئێ که‌سێ که‌ خه‌لکو وه‌ڵاتاته‌رین وچا وه‌ڵاتانه‌ ژیوو و  ئازاذیه‌که‌ش پێسه‌نه‌ ئاهاووه‌ڵاتیه‌  ئه‌سڵیا ؟ یان نا؟
ئیسه‌ دلێ وه‌ڵاتا ئه‌جنه‌بینه‌ فره‌ خه‌ڵکو لاو وێما ژیوا خاسته‌ریزانا ماناو ئازاذی دلێ ئێ وه‌ڵاتانه‌ یانی چێش ئازاذی په‌ێ ژه‌نێ چه‌ننا و په‌ی پای یان هه‌ردویشا یانی چێش په‌ێ یا یاوارا که‌ چآ وه‌ڵاتانه‌ ژوا جه‌ چوار گۆشه‌و دۆناینه‌ هه‌رکام به‌  ده‌ردێوه‌ وه‌ڵاتشا ئاسته‌ن جیا چا ئاده‌رده‌و غه‌ریبیشا نه‌ چه‌نی نامێ نیان ئازاذی هه‌رچه‌ن تێر وته‌سه‌لێ با به‌ڵام هه‌میشه‌ نامێ مهاجر یان ئه‌سڵ  یان ره‌گه‌زی ئه‌سڵیشا پێسه‌ وتانێوه‌ ئینا ناوچاوشانه‌نه‌ و هه‌تا هه‌تان پاک نمبۆوه‌ ونمه‌سڕیۆوه‌.



۱۳۹۰ بهمن ۲۰, پنجشنبه

کۆچی دمای مامۆسا ناصر مبار‌کشاهی نمایشنامه‌ نویس و ئاکته‌ر و مۆنه‌رمه‌ند و یانه‌ وسینه‌ما وتئا تر و شارو پاوه‌ و هۆرامانی

به‌ بۆنه‌ وکۆچو دماینو ماموستا ناصر مبارکشاهی
هێماش خزمه‌ت به‌ هۆنه‌ر و ئه‌ده‌بیات و فۆلکۆلۆرو سینه‌ما ونمایش  وته‌ئاتری هۆرامی بێ .
هه‌ڵاییاذمه‌ن گرده‌ وێريگای کلاسۆرێ  وده‌فته‌رێ بن باڵشه‌نه‌ بێ و ته‌نیا وه‌رو پایا ووێش ته‌ماشاکه‌رێ  روو به‌ یانه‌ لوێوه‌و، به‌ بێ چه‌م تروکنای جگه‌رێ دلێ په‌نجانشه‌نه‌  ودوکه‌ڵو جگه‌ره‌کێش نیمه‌ش په‌و دیمو ملیشه‌ره‌ و نیمه‌ی ته‌ریش پێسه‌ هۆرێ ئه‌و دیمو ملیشه‌ره‌ دێ دلێ ڕیشه‌ کێ شه‌ره‌ وپه‌شته‌و سه‌رێشه‌ره‌ وه‌ڵاو بێوه‌ وگم بێ پێسه‌ یادو گرده‌ که‌سێ که‌ چه‌نی گرده‌ وێره‌گێ پێسه‌ سه‌یه‌وه‌ دماو وه‌ره‌تاو پڕی مه‌شۆوه‌ و ئیتر هیچ . هه‌لای یاذمانه‌ن که‌ چه‌نی نمایشه‌کاش ئاورێ سه‌رو سه‌حنه‌ی  یاذمان نه‌شیه‌نۆ  به‌شداریش دلێ فیلمێ نیمه‌ کۆردی و نیمو هۆرامینه‌ .
جارو باریچ تا موڵه‌تش بیایا دوکانه‌که‌شه‌نه‌ جه‌ مێذانو مۆله‌وینه‌ نیشێره‌ و به‌ ته‌عمیر که‌ردێ رادێۆ زه‌فتێ وته‌له‌فیزیۆنێ کۆنێ وتازێ وقۆڕازێ  ونیم داشتێ خه‌ڵکی هه‌ژار و فه‌قیری خزمه‌تێ ته‌ری خه‌لکو  شارو دێهاتانو شارو پاوو و هۆرامانی که‌رێ .
ئیسه‌ که‌ کۆچش که‌رده‌ن ئیتر پێسه‌  گردو کۆچ که‌رده‌انێ ته‌ری خه ڵک مه‌زانو قێر وقیمه‌تش.
 جه‌  خوای گۆره‌ی داوا کارێنم به‌ ڕه‌حم و مه‌رحه‌مه‌تو وێش عه‌فوه‌ش فه‌رماوو وه ڕۆحش به‌ جه‌ننه‌ ت شاذ فه‌رماوۆوه‌ وه‌ سه‌بر به‌ که‌س و کاریش عه‌نایه‌ت فه‌رماوو. زایه‌نده‌ و ساڵه‌ و1336   کۆچی دمای ساڵه‌ و13.11.1390